تاریخچه مراسم عروسی در ایران از ابتدا تا انتها

تاریخچه مراسم عروسی در ایران از ابتدا تا انتها

در این مطلب ، توضیح کاملی پیرامون ازدواج و عروسی ایرانی از ابتدا تا به اکنون برای شما گرداوری کردیم. امید خوشبختی برای زوج های جوان
ازدواج در ایران دارای رسوم و قواعدی است که برخی از آن‌ها منحصر به فرهنگ ایرانی است. این رسوم در طول تاریخ به دفعات تغییر کرده‌اند و در میان اقوام، ادیان و مذاهب، و حتی طبقات اجتماعی گوناگون به فراخور متفاوت هستند.
قرن‌ها بعد و در دوره ساسانیان، نوع اصلی ازدواج ایرانی «زنیِ پادِخشای» خوانده می‌شد که در واقع انتقال قیمومیت دختر از پدر به شوهر بود.[۱] همچنین گونه‌ای ازدواج موقت برای زنان وجود داشت که «چَگَر» نامیده می‌شد و آن هنگامی بود که شوهر توانایی فرزندآوری نداشت و زن خود را به عنوان همسر موقت به یکی از نزدیکان می‌داد تا فرزند آورد. چگر را به صورت چَکَر هم نوشته‌اند.[۱] در این گونه از ازدواج رضایت زن شرط نبوده‌است و فرزندان حاصل به شوهر اول می‌رسیده‌اند. نوع دیگری از ازدواج‌های ساسانی که باعث بحث و جدل‌های زیادی میان امروزیان شده‌است خویدوده بود که ازدواج با محارم است.[۲]

خواستگاری به معنای پیشنهاد ازدواج می باشد. مراسمی که در آن داماد به همراه خانواده اش با گل و شیرینی به منزل عروس می روند و عروس را از خانواده اش خواستگاری می کنند. اگر خانواده ها و عروس و داماد از قبل نسبت به هم آشنایی داشته باشند این مراسم راحت تر و سریع تر انجام می شود. در مراسم خواستگاری هر یک از طرفین شرایط و خواسته های خود را مطرح می کنند.

اجزای آئین و مراسم عقد و عروسی ایرانی:
خواستگاری
نامزدی (بله‌بران)
مراسم حنابندان و شیرینی‌خوران
تهیه جهیزیه و انجام خرید عروسی
جهازبران
پهن کردن سفره عقد
جشن عقد و عروسی
سائیدن کله‌قند
خواندن خطبه عقد (عقدکنان)
بردن عروس و شب زفاف
مراسم پاتختی و مادر زن سلام
پاگشا

و در نسل‌های تازه:
تهیه کیک عروسی
فیلمبرداری
تزئین ماشین عروس
رفتن به ماه عسل
خاموش کردن شمع در شب عروسی با کفش عروس یا گلبرگ هم یکی از رسوم است که گاه اجرا می‌شود.

بله بران یا بله برون :

یکی از مراسم سنتی ازدواج در ایران است.هنگامی که دو طرف تقریبا مطمئن شدند که ازدواج انجام می شود ، خانواده داماد از خانواده عروس می خواهند که مجلس بله بران را ترتیب دهند.در این مراسم معمولاً بزرگان فامیل دور هم جمع می شوند و در مورد مهریه و شیربها صحبت می کنند. معمولا مهریه و سایر شرایط توافق شده را در برگه ای می نویسند و داماد و سایر حاضرین در مجلس به عنوان شاهد آن را امضا می کنند. تاریخ جشن عقد و عروسی در این مراسم تعیین می گردد. در گذشته مردان تنها در این مراسم شرکت می کردند اما در حال حاضر زنان نیز در این مراسم حاضر می شوند.
شیرینی خوران :
مراسمی زنانه است که خانواده داماد هدایایی را به عروس پیشکش می کنند. این هدایا را به همراه شاخه نبات در چند خوانچه (سینی تزیین شده) می گذارند و به خانه عروس می فرستند.خود خانواده داماد بعد از غروب به منزل عروس می روند و حلقه نامزدی را به دست عروس می کنند.
نامزدی :
دوران شیرین نامزدی دورانی است که بعد از توافق ازدواج از سوی عروس و داماد آغاز می شود و در این دوران خانواده ها با هم رفت و آمد می کنند و عروس و داماد مقدمات مربوط به عقد و عروسی را انجام می دهند. مراسم نامزدی در بعضی از خانواده ها برای آشنایی بیشتر خانواده های دو طرف برگزار می شود.
عقد نکاح :
عقد نکاح یا پیمان زناشویی عبارت است از توافق یک زن و مرد جهت ایجاد زندگی مشترک و قوانینی که بر این پیمان حاکم است. مراسم عقد کنان معمولا در خانه پدر عروس برگزار می شود.عروس و داماد بر سر سفره عقد می نشینند و داماد بر طبق سنتی زرتشتی باید در طرف راست عروس بنشیند.عاقد خطبه عقد را جاری می کند و در این حین بانوانی که زندگی مشترک موفقی دارند بر سر عروس و داماد قند می سابند و همه حاضرین برای این زوج جدید آرزوی خوشبختی و سعادت می کنند. با قبول شرایط عقد از سوی هر دو طرف ، عروس و داماد به عقد هم در می آیند و رسما زن و شوهر اعلام می گردند.
جهاز بران :
از مراسم عروسی است که ضمن آن جهاز به خانه داماد برده می شود.جهیزیه اسباب و وسایلی است که از طرف خانواده عروس تهیه شده و به خانه داماد برده می شود.
حنا بندان :
مراسمی است که در واقع خداحافظی عروس از خانه پدری بوده و در شبی برگزار می شود که به عنوان آخرین شب اقامت عروس به طور رسمی در خانه پدری می باشد .در این مراسم حنا را در ظرفی تزیین شده می ریزند و دورتادور مراسم می گردانند و همه مهمانان تکه ای از حنا را بر کف دست خود می گذارند. لازم به ذکر است که حنا اثری از بهشت و نشانه ای از شادی ، مهر و نیکبختی دارد.
عروسی :
مراسم عروسی مراسمی است که توسط داماد برای بردن عروس خود به خانه اش برگزار می شود. این مراسم در هر کشوری و حتی در بسیاری از شهرهای ایران متفاوت است. اما در حال حاضردر ایران اصولا رسم بر این است که عروس و داماد در صبح روز عروسی به آرایشگاه می روند. بعد از آماده شدن داماد با ماشین گل زده و دسته گل عروس به دنبال عروس که معمولا لباس سفید بر تن دارد، می رود و با هم به سمت آتلیه یا محل برگزاری مراسم می روند و تا نیمه های شب به جشن و پایکوبی می پردازند. در پایان مراسم عروس دسته گل خود را پرتاب می کند و بر اساس یک باور قدیمی دختری که گل را می گیرد عروس بعدی خواهد بود. بعد از اتمام مراسم، مهمانان، عروس و داماد را تا منزلشان بدرقه می کنند و پدر عروس دست عروس و داماد را در دست هم می گذارد و برای آنان زندگی طولانی توام با شادی و سعادت و برکت آرزو می کند.
پاتختی :
جشنی است که روز بعد از عروسی می گیرند و دوستان و آشنایان عروس و داماد برای آنها هدیه می برند. این مجلس معمولا زنانه است.
مادرزن سلام :
مراسمی که در صبح بعد از شب ازدواج برگزار می شود و داماد با مادر عروس ملاقات می کند و از وی به خاطر عقد دخترش تشکر می کند و هدیه ای نیز به مادرزن خود پیشکش می کند.

انتقاد از برخی آداب دست‌وپاگیر ازدواج :
بسیاری از مبلغان دینی معتقدند باید از پیرایه‌های مراسم ازدواج کاسته شود، تا مخارج آن چندان زیاد نشود که خود مشکلی بر سر راه ازدواج جوانان فراهم آورد. آن‌ها با تأیید برخی از رسوم مانند ولیمه عروسی، چشم و هم‌چشمی‌ها را باعث افزوده شدن تدریجی برخی از آداب و رسوم می‌دانند، و معتقدند چنین رسوماتی باید حذف شوند.